Słownik perfumeryjny

B
balsam Tolu, balsam tolutański, opobalsam
balsam otrzymywany z naciętych pni woniawca balsamowego (występującego w Ameryce Środkowej); stosowany w lecznictwie (działa antyseptycznie i immunostymulująco) i perfumerii (ma bardzo dobre właściwości utrwalania i harmonizowania zapachu).

bazyliowy olejek olejek eteryczny otrzymywany kwitnącego ziela bazylii; zapach kwiatowo-korzenny; w zależności od odmiany rośiny rozróżnia się 4 chemotypy olejku; olejek bazyliowy jest wykorzystywany do aromatyzowania żywności, w perfumerii i aromaterapii, jako składnik preparatów przeciw komarom i kleszczom.

bergamotowy olejek
olejek eteryczny otrzymywany ze skórki owocu bergamoty; ma świeży zapach, właściwości antyseptyczne i poprawiające nastrój; stosowany do produkcji perfum, kosmetyków (częsty składnik wód kolońskich), do aromatyzowania herbaty, w aromaterapii.

C
Chanel
[szanẹl] Gabrielle , zw. Coco, ur. 19 VIII 1883, Saumur, zm. 10 I 1971, Paryż, fr. projektantka mody damskiej;

cybet, cywet
wydzielina z gruczołów przyodbytowych ssaków drapieżnych z rodziny łaszowatych. Głównymi składnikami są cybeton i skatol. W rozcieńczeniu cybet odznacza się przyjemnym zapachem. Alkoholowe ekstrakty cybetu są stosowane w luksusowych perfumach jako utrwalacze i nośniki zwierzęcej nuty zapachowej. Cybet jest uważany za afrodyzjak.

E
enfleurage
[ãflörạ:ż; fr.], najstarsza metoda otrzymywania olejków eterycznych oparta na zasadzie pochłaniania przez tłuszcze zapachów. Metoda wyodrębniania lotnych związków zapachowych ze świeżych kwiatów przez absorpcję tych związków w warstwie specjalnie oczyszczonych stałych tłuszczów (wołowego i wieprzowego) w temperaturze pokojowej; obecnie zastąpiona metodą ekstrakcji lotnymi rozpuszczalnikami; demonstrowana turystom w muzeum perfumerii w Grasse (Francja).

F
fiołkowa zieleń
chem. olejek absolutny (absolut) otrzymywany przez ekstrakcję liści i kwiatów fiołka wonnego (dawniej metodą enfleurage); ciemnozielona oleista ciecz o intensywnym zapachu zieleni i kwiatów fiołka; stosowana w luksusowych perfumach.

G
Grasse
[gra:s], m. we Francji (region Prowansja-Alpy-Wybrzeże Lazurowe), na północ od Cannes; 48 tys. mieszk. (2005); jeden z głównych w kraju ośrodkó produkcji perfum. Także uzdrowisko z wodami mineralnymi i ośrodek turystyczno - wypoczynkowy.

I
irysowy olejek
olejek eteryczny otrzymywany z kłącza kosaćca;

J
jałowcowy olejek
olejek eteryczny otrzymywany z szyszkojagód jałowca pospolitego; zapach drzewno-balsamiczny; gł. składniki — pinen, sabinen, limonen; stosowany gł. do aromatyzowania wódek (jałowcówka), rzadziej w perfumerii i aromaterapii.

K
Kenzō
[kendzo:], właśc. Takada Kenzō, ur. 27 II 1939, Tokio, jap. projektant mody i producent perfum

L
Le Tampon
[lö tampą̣], m. w południowej części fr. wyspy Reunion, na północny wschód od Saint-Pierre. Ośrodek produkcji perfum, liczne ogrody (m.in. z geranium)

K
kopaiwa, kopaiba
Copaifera, drzewo tropik., rodzaj z rodziny bobowatych (motylkowatych), z podrodziny brezylkowych; 16–25 gat. pochodzących z Ameryki Południowej i Afryki; z naciętego pnia większości gat. balsam kopaiwa, po zestaleniu zw. kopalem, używany do wyrobu lakierów, werniksu, kalki techn., mydła i perfum.

N
mos elektroniczny
urządzenie składające się z zestawu czujników, najczęściej elektrochem., stosowane do charakteryzowania złożonych materiałów w fazie gazowej; stosowany np. w kontroli jakości kawy, wina, piwa, do oceny świeżości mięsa i ryb, charakterystyki perfum, określenia sprawności oczyszczalni ścieków

nuty zapachowe
Perfumy, zapachy są mieszanką wielu substancji o różnej lotności. Podstawowe elementy zapachu zwane akordami aromatycznymi oraz substancje pomocnicze tworzą pełną kompozycję zapachową. Komponenty każdej z tych kompozycji można rozdzielić na trzy fazy zwane strukturą zapachu lub tzw. Piramidą Olfaktoryczną zapachu. Nuty zapachowe:
Nuta głowy
1faza – substancje szybko ulatniające się, wyczuwalne na samym początku i intensywnie odczuwalne prze pierwsze kilka minut po aplikacji. Ten zapach szybko ustępuje
Nuta serca
2 faza - średnio ulatniające się substancje tworzą bukiet, nadają zapachowi charakter – zapach ten rozwinie się do kilkunastu minut po aplikacji i będzie ewoluował w stronę nuty podstawy
Nuta podstawowa
3 faza - substancje ulatniają się powoli, działają najdłużej, przez kilka godzin.

P
perfumy
(parfum), najbardziej esencjonalne specyfiki, zawierają od 22 do 40% czystych olejków zapachowych. Uważane są za najbardziej szlachetne ze względu na ogromną wydajność – zapach perfum utrzymuje się bardzo długo, nawet kilka dób. Wysoka jakość eliksirów idzie w parze z ich ceną – za najdroższy,
(fr. "per fumée" - przez dym) – łączna nazwa kosmetyków, których jedynym zadaniem jest nadawanie różnym obiektom (zwykle ciału człowieka) przyjemnego i długo utrzymującego się zapachu.
Niekiedz słowo to używane jest także w znaczeniu wyłącznie produktów, w których substancje zapachowe są silnie skoncentrowane, a ilość rozpuszczalnika jest ograniczona do absolutnego minimum. Perfumy składają się z mieszaniny związków zapachowych, które są nazywane olejkami zapachowymi, środków homogenizujących i wzmacniających oraz rozpuszczalnika, którym zazwyczaj jest etanol lub mieszanina lekkich alkoholi alifatycznych. W zależności od ilości rozpuszczalnika rozróżnia się perfumy właściwe (skoncentrowane), wody perfumowane i wody toaletowe.
Po wylaniu lub wtarciu ich w powierzchnię alkohol szybko paruje, a na powierzchni zostają tylko olejki zapachowe i środki wzmacniające, które powoli są uwalniane do powietrza, powodując wrażenie przyjemnego zapachu.

pieprzowy olejek
olejek eteryczny otrzymywany z owoców pieprzu czarnego; stosowany w aromatach spoż. i w ograniczonym zakresie w perfumerii.

Pugaczowa Ałła B.
ur. 15 IV 1949, Moskwa, piosenkarka rosyjska, laureatka gł. nagród na festiwalach piosenkarskich, m.in. w Sopocie; wylansowała kilkadziesiąt przebojów, np. Arlekino, Wsio mogut koroli; 1998 założyła własny Teatr Pieśni; jest też producentką perfum Ałła i wydawcą pisma o tej samej nazwie

R
Ricci
[riczczị] Nina , właśc. Maria Nielli, ur. 16.01.1883, Turyn, zm. 29.11.1970, Paryż, fr. projektantka mody, pochodzenia włoskiego;

S
Saint-Laurent
[sę lorạ̃] Yves Mathieu , ur. 01.08.1936 Oran, fr. projektant mody;

sandałowy olejek
olejek eteryczny otrzymywany z rozdrobnionego drewna i korzeni sandałowca białego; ma łagodny, drzewny zapach o dużej trwałości; o.s. jest produkowany głównie w Indiach i Indonezji; należy do najcenniejszych olejków eterycznych stosowanych w perfumerii.

T
tatarakowy olejek
olejek eteryczny otrzymywany z kłącza tataraku zwyczajnego; stosowany w perfumerii w ograniczonych ilościach, ponieważ asaron, którego obecność w niektórych odmianach dochodzi do 96%, jest podejrzewany o właściwości rakotwórcze.

tymiankowy olejek
olejek eteryczny otrzymywany z ziela i kwiatostanów tymianku pospolitego; gł. składniki — tymol i karwakol; olejek tymiankowy działa przeciwdrobnoustrojowo i przeciwbólowo; stosowany do aromatyzowania produktów spoż., środków higieny jamy ustnej, w perfumerii, aromaterapii.

W
woda Królowej Węgier (Larendogra)
(franc. L'eau de la reine d'Hongrie , łac. Aqua Reginae Hungaricae - "woda królowej węgierskiej") - nalewka spirytusowa z trzech części świeżego ziela rozmarynu lekarskiego i jednej części ziela lawendy lekarskiej. Stworzenie larendogry przypisuje się królowej Elżbiecie, córce Władysława Łokietka, żonie Karola Roberta, króla węgierskiego. Tradycja utrzymuje że głównie dzięki cudownym właściwościom wyciągu, królowej udało się 59 lat spędzić na tronie Węgier i mimo sędziwego wieku zachowywać zdrowie i urodę. Kronikarze zaświadczają, że wyglądała o 20-30 lat młodziej niż miała w rzeczywistości. Ciekawostką może być fakt, że spirytus potrzebny do sporządzania wyciągu sprowadzała aż z Konstantynopola.
Przez kilkaset lat larendogrze przypisywano cudowne właściwości odmładzające i odświeżające cerę. Stosowano ją wewnętrznie, leczniczo oraz zewnętrznie w charakterze odświeżacza cery oraz perfumy. Używana przez wiele stuleci wyparta została przez Wodę kolońska. Perfumy pod tą nazwą produkowane były jeszcze w XIX wieku, lecz nie ma żadnej gwarancji, że obywało się to wg oryginalnej receptury z XIV wieku. Obecnie, ponownie produkuje się wodę kolońską o tej nazwie.

woda kolońska
(eau de Cologne – w skrócie EDC) – alkoholowy roztwór substancji z płatków kwiatowych. Zawiera mniej olejków zapachowych – 3 do 5% – więc ma delikatniejszy zapach od wody toaletowej. 
Jej nazwa wzięła się od Kolonii, miasta w którym w XVIII wieku została wyprodukowana po raz pierwszy.
W 1709 roku Włoch, Johann Maria Farina, założył w Kolonii fabrykę perfum. Na cześć nowej ojczyzny nadał wyprodukowanym przez siebie perfumom nazwę: Eau de Cologne. W liście do brata Farina opisał stworzony przez siebie zapach następująco: "Mój zapach przypomina włoski, wiosenny poranek po deszczu; pomarańcze, cytryny, grejpfruty, bergamotę, cytron oraz kwiaty i zioła, rosnące w mojej ojczyźnie."
W perfumy Fariny zaopatrywały się w XVIII wieku niemal wszystkie europejskie dwory królewskie i książęce, począwszy od króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I Hohenzollerna, poprzez cesarzową Marię Teresę Habsburg, króla Francji Ludwika XV Burbona, włącznie z królem Polski, Stanisławem Augustem Poniatowskim.
Tajemnicą sukcesu kompozycji Fariny była doskonale opanowana sztuka destylacji. Popularność oryginalnych perfum Eau de Cologne Farina sprawiła, że w XIX wieku na rynku europejskim pojawiły się jej imitacje pod nazwą "Woda Kolońska". Pomimo nazwy, kompozycje zapachowe tych plagiatów dalece odbiegają od oryginału. O bezkonkurencyjności oryginalnego świeżego zapachu Eau de Cologne przekonani byli m.in. Wolter, Goethe, Balzac, królowa Anglii Wiktoria, Oscar Wilde, Tomasz Mann, Marlena Dietrich oraz księżna Diana. Dzięki wynalazkowi Fariny Kolonia stała się w XVIII wieku sławnym miastem perfum. Dla uczczenia jego pamięci na wieży ratusza miejskiego umieszczono figurę przedstawiającą postać Fariny. Perfumy Eau de Cologne Farina produkowane są według oryginalnej receptury przez ósme już pokolenie rodu Farina.

woda odświeżająca 
(eau fraîche) ma najniższą zawartość czystych substancji zapachowych (1–3%), dlatego służy jedynie do delikatnego odświeżania, a nie nadawania długotrwałego zapachu.

woda perfumowana
(eau de parfum – w skrócie: EDP) kosmetyk zapachowy o zawartości olejków zapachowych kształtujący się na poziomie 10-15%. Większe stężenie zawierają jedynie prawdziwe perfumy (15-30%). Woda perfumowana jest to najczęściej obecnie preferowana przez kobiety gama kosmetyków zapachowych, ponieważ zapach utrzymuje się stosunkowo dłużej niż w przypadku wody toaletowej (5-10%).

woda toaletowa
(eau de toilette – w skrócie EDT) to najpopularniejszy kosmetyk zapachowy. W jej skład wchodzi od 4 do 12% olejków zapachowych, które uwalniają aromaty przez kilka godzin. Jest zdecydowanie lżejsza od wód perfumowanych, dlatego nadaje się do codziennego stosowania, a nawet kilkukrotnego użytku w ciągu dnia.